Cha mẹ nào cũng muốn dành cho con những điều tốt đẹp nhất, và việc rèn luyện kỹ năng sống cho con là một việc vô cùng quan trọng, nó quyết định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ sau này. Hôm nay, Redepchat sẽ chỉ ra hơn 20 kỹ năng sống dạy bé từ 2 đến 18 tuổi mà các bậc phụ huynh cần biết. Hãy rèn luyện những kỹ năng sống này cho trẻ càng sớm càng tốt nhé!
I. Kỹ Năng Sống Là Gì?
Có lẽ chúng ta đã nghe nói nhiều đến cụm từ “kỹ năng sống”, “giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em”. Nhưng bạn có thực sự hiểu kỹ năng sống là gì? Nhìn chung, kỹ năng sống được hiểu là những kỹ năng cơ bản mà con người cần có để có một cuộc sống lành mạnh, an toàn và có chất lượng cao.
Có những quan điểm khác nhau về kỹ năng sống. Theo Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO), kỹ năng sống là khả năng một người thực hiện các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày [1]. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kỹ năng sống bao gồm các kỹ năng tâm lý xã hội và kỹ năng giao tiếp được áp dụng trong các tình huống hàng ngày để tương tác hiệu quả với mọi người và giải quyết các vấn đề và tình huống hàng ngày một cách hiệu quả [2].
Vì vậy, kỹ năng sống giúp con người thay đổi nhận thức, thái độ và giá trị bằng những hành động tích cực và mang tính xây dựng. Vì vậy, các bé cần được trang bị những kỹ năng sống để định hướng sự phát triển của mình một cách tốt nhất.
II. Tại Sao Nên Dạy Kỹ Năng Sống Cho Trẻ?
Rèn luyện kỹ năng sống sẽ giúp bạn nhanh chóng hòa nhập với mọi người và khẳng định vị trí của mình trong tập thể, cộng đồng, xã hội. Vì vậy, dù bạn có tài năng, thông minh đến đâu nhưng thiếu kỹ năng sống thì bạn cũng không thể tiếp cận với môi trường xung quanh và hòa nhập và khẳng định bản thân.
Vậy nên, việc rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ là điều cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập và hoạt động là yếu tố quyết định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ sau này. Khi những tình huống bất ngờ xảy ra; nếu không được trang bị kỹ năng sống, trẻ sẽ không đủ kiến thức để xử lý. Vì vậy, rèn luyện kỹ năng sống sẽ giúp các em có ý thức tự chủ, sống tích cực, hướng đến những điều lành mạnh cho bản thân và xã hội.
Giải pháp đối tác Redepchat Cần sự trợ giúp từ Chuyên gia hàng đầu Trực tuyến, sẵn sàng 24/7?
Tất cả họ đều ở đây và sẵn sàng trả lời câu hỏi của bạn trực tuyến hoặc qua điện thoại. Tiếp tục đặt câu hỏi cho đến khi bạn nhận được câu trả lời bạn cần.
III. Cha Mẹ Nên Dạy Kỹ Năng Sống Cho Con Khi Nào?
Ngay từ khi sinh ra, con người đã được học các kỹ năng sống. Ngay từ những câu nói đầu tiên của bé, cha mẹ đã dạy con một số từ như chào, chào, vâng, không,… Đó là kỹ năng giao tiếp đầu tiên mà con bạn được rèn luyện. Lớn lên, khi con bạn đến trường, các mối quan hệ xã hội được mở rộng vì ngoài gia đình, các con còn được làm quen và giao lưu với bạn bè, thầy cô.
Đây là giai đoạn trẻ cần rèn luyện những kỹ năng cơ bản để ứng phó với những vấn đề bất ngờ xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Các em cần được trang bị những kỹ năng cần thiết khác như rèn luyện và phát triển thể chất, nhận thức về bản thân, nhận diện điểm mạnh, điểm yếu để hoàn thiện nhân cách, hay các kỹ năng xã hội như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, kỹ năng làm việc nhóm,… Do đó, nếu các em không được trang bị tốt các kỹ năng sống sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của các em.
Việc bộc lộ các kỹ năng sống ở mỗi trẻ là khác nhau tùy theo từng tình huống và độ tuổi cụ thể. Tuy nhiên, khi ở lứa tuổi quan trọng như mẫu giáo, đặc biệt là giai đoạn trước khi bước vào lớp 1, bé cần được trang bị những kỹ năng sống để giúp con bạn phát triển toàn diện cả về thể chất và trí não. Gia đình và nhà trường cần phối hợp chặt chẽ để dạy các kỹ năng sống cơ bản cho trẻ một cách khoa học và chiến lược.
IV. Top 20+ Kỹ năng sống cần dạy cho con bạn từ 2 đến 18 tuổi 1. Độ tuổi 2 – 3
Từ 2 đến 3 tuổi, trẻ bắt đầu có những bước tiến đáng kể trong việc phát triển ngôn ngữ. Ba tuổi là độ tuổi quan trọng đánh dấu sự phát triển về kỹ năng ngôn ngữ, nhận thức và cảm xúc xã hội. Dưới đây là những kỹ năng sống dạy bé 2-3 tuổi mà các bậc phụ huynh nên theo dõi để nắm bắt được sự phát triển của con mình.
Ở độ tuổi này, trẻ cần học cách làm những công việc cá nhân đơn giản như:
- Giúp cất đồ chơi vào đúng vị trí: Có lẽ bé chưa biết cách sắp xếp đồ chơi hợp lý sau khi ném đồ chơi lung tung, nhưng bạn nên tập cho bé thói quen nhặt đồ chơi và đặt vào vị trí quy định.
Tự mặc quần áo: Trẻ ở độ tuổi này có thể tự chọn những bộ quần áo mình thích và nhờ bố mẹ mặc giúp. Một số trẻ nhanh nhẹn hơn có thể tự mặc và cởi quần áo. Ngoài ra, các em có thể chuẩn bị mũ, áo khoác, khẩu trang khi đi chơi cùng bố mẹ.
Rửa mặt: Bạn đừng coi thường công việc đơn giản này. Thay vào đó, hãy học cách rửa mặt và dạy trẻ cách rửa mặt đúng cách. Bạn cũng cần làm gương để anh ấy hình thành thói quen tốt này.
Đánh răng: Dạy trẻ đánh răng 2 lần một ngày trước khi đi ngủ và sau khi thức dậy. Bạn có thể tìm bàn chải có in hình các con vật dễ thương, và kem đánh răng nhiều màu sắc để thu hút bé. Đánh răng với trẻ để trẻ học cách chải và làm theo gương của bạn.
Tự xúc ăn: Trẻ 2 tuổi có thể tự xúc ăn mặc dù còn lúng túng trong việc dùng thìa. Bạn nên thể hiện hành động thật chậm rãi để chúng tự xúc ăn và kiên nhẫn đợi chúng ăn. Nếu anh ấy không thích ăn nữa, bạn không nên ép buộc.
Lau bàn và nhặt rác đúng nơi quy định: Khi trẻ ăn, nếu thức ăn rơi ra bàn, bạn có thể hướng dẫn trẻ dọn bàn. Dần dần bé sẽ hình thành thói quen cẩn thận khi ăn và dọn dẹp bàn ăn nếu bị đổ. Hoặc đổ rác, bạn có thể hướng dẫn bé tự bỏ tã vào thùng rác nếu bé vẫn đang mặc tã. Như vậy, bé sẽ hình thành thói quen sạch sẽ và luôn nhặt, bỏ rác thải đúng nơi quy định, giúp không gian xung quanh sạch sẽ hơn.
Dạy bé đi vệ sinh: Bạn nên cho bé biết cách đi vệ sinh đúng giờ và xả nước sau khi đi vệ sinh. Ngoài ra, bạn nên để bô ở một vị trí nhất định trong nhà, điều này giúp bé chủ động trong việc đi vệ sinh. Hoặc, bạn có thể chuẩn bị một chiếc ghế ngồi toilet cho trẻ sơ sinh để tập cho bé cách đi vệ sinh như người lớn.
Dạy con thế nào là tôn trọng: Trẻ 2 tuổi rất thích bắt chước, vì vậy bạn nên tận dụng điểm này để dạy kỹ năng sống cho con. Khi ai đó ca ngợi hoặc tặng một thứ gì đó cho anh ta, bạn cần dạy anh ta cách nói, “Ồ, vâng!”, Kèm theo hành động khoanh tay hoặc cúi chào.
Dạy trẻ nói “cảm ơn hoặc xin lỗi”: Khi được người lớn và bạn bè quan tâm hoặc khi làm phiền người khác, hãy nhớ dạy trẻ nói “Cảm ơn!” và xin lỗi”.
Dạy bé cách chia sẻ: Bạn cần dạy bé cách chơi với đồ chơi khi bé chơi với một hoặc nhiều người bạn. Ngoài ra, bạn cần dạy bé đưa đồ chơi và trả lại đồ chơi sau khi mượn đồ chơi của bạn bè.
Dạy bé hình thành thái độ nghiêm túc trong bữa ăn: Bữa ăn là một trong những yếu tố để thể hiện văn hóa gia đình. Vì vậy, bạn nên hướng dẫn bé cách mời người lớn, không chọc thìa, đũa lung tung, không làm đổ thức ăn, không làm phiền người khác trong bữa ăn. Trẻ 2 tuổi khá hiếu động, bạn cần hướng dẫn trẻ tập trung vào bữa ăn và không đùa nghịch, nói chuyện trong khi ăn.
Khuyến khích lòng tự trọng ở con bạn: “Lòng tự trọng, hay học cách đánh giá cao giá trị của bản thân, bắt đầu hình thành sớm trong cuộc sống và là điều quan trọng nhất mà cha mẹ có thể giúp con học. Thế nào? Bằng cách khen ngợi con cái để chúng học cách trân trọng thành quả của chúng. “[3] (Được đánh giá về mặt y học bởi Sarah Brewer MSc, MA (Cantab), MB, BChir, RNutr, MBANT, CNHC.)
2. Tuổi 4 – 5
Con bạn không còn nhỏ nữa! anh ấy đã học cách đi và chạy, hát các bài hát, kể chuyện và thậm chí nhận biết các con số và chữ cái. Bây giờ có rất nhiều điều mới để học hỏi. Bạn có thể bắt đầu dạy con những điều cần thiết, đặc biệt nếu con bạn đang bắt đầu học mẫu giáo. Bạn có thể tham khảo một số kỹ năng sống dạy bé 4 đến 5 tuổi dưới đây:
- Biết họ tên của cha mẹ: Đã đến lúc dạy bé nhớ tên mình và tên cha mẹ. Mặc dù đó là một nhiệm vụ khó khăn hơn, nhưng bạn nên thử xem liệu anh ấy có thể nhớ số điện thoại, số điện thoại nhà và địa chỉ gia đình của bạn hay không. Trong trường hợp xấu nhất, anh ta đi lạc khỏi gia đình của mình, anh ta biết làm thế nào để nhờ người khác tìm kiếm cha mẹ của mình. Tuy nhiên, bạn nên dạy con tránh cho người lạ biết thông tin về gia đình mình.
Dạy kỹ năng tự lập: Bạn nên dạy bé thắt dây giày, lau mũi, sử dụng dụng cụ ăn uống đúng cách và đẩy ống hút qua hộp sữa. Mặc dù những người lớn như giáo viên mầm non vẫn ở bên cạnh để giúp đỡ trẻ, nhưng việc học cách tự làm một số việc sẽ giúp tăng cường tính độc lập và tự tin cho trẻ.
Dạy bé cách ngồi yên: Hiện nay ngày càng có nhiều trẻ không thể tập trung và đứng yên. Đó là sự cố do sử dụng quá nhiều thiết bị. Nếu đã có nhiều thời gian ngồi trên màn hình, anh ấy hầu như không ngồi xuống, không thể hoàn thành việc tô màu hoặc xếp hình, hoặc không chia sẻ vì không thể chờ đến lượt. Theo Tiến sĩ Ma. Theresa Arranz-Lim, bác sĩ nhi khoa về phát triển và hành vi, một đứa trẻ 4 tuổi nên ở yên trong vòng 15 đến 20 phút khi buộc phải ngồi xuống. Xem liệu con bạn có thể hoàn thành nhiệm vụ này hay không và rèn luyện khả năng ngồi yên của trẻ bằng cách chơi trò chơi ở trường học ở nhà.
Dạy con cách hòa đồng với những đứa trẻ khác: Bạn nên dạy con biết cách thay phiên nhau và chia sẻ với những đứa trẻ khác. Ngoài ra, với những trò chơi dân gian, thể thao, thậm chí cả những trò chơi dạy kỹ năng sống, nếu cùng người khác thực hiện, con bạn sẽ thấy vô cùng hấp dẫn. Bạn nên tạo điều kiện để bé chơi với bạn bè xung quanh khu phố.
Dạy bé những quy tắc an toàn khi đi ngoài đường: Bạn đã bao giờ dạy bé về an toàn giao thông đường bộ chưa? Anh ấy luôn băng qua đường với bạn hoặc người lớn nhưng bây giờ đã đến lúc chỉ cho anh ấy cách anh ấy băng qua ở phần đường dành cho người đi bộ và anh ấy nhìn cả hai phía và lắng nghe xe khi làm như vậy. Anh ta không nên được phép vượt qua mà không có người lớn, nhưng tốt hơn là nên chuẩn bị kỹ càng.
Bơi lội: Bơi lội không chỉ là một kỹ năng quan trọng mà còn tăng khả năng ứng phó với các trường hợp đuối nước của trẻ. Con bạn cần học bơi cho người mới bắt đầu.
3. 6 – 7 tuổi
5 kỹ năng sống này rất cần thiết cho trẻ từ 6 đến 7 tuổi. Bạn nên tận dụng từng bước để trau dồi những kỹ năng này để tạo nền tảng đạo đức tốt cho trẻ.
- Cử chỉ văn minh: Cử chỉ văn minh là một trong những yêu cầu cơ bản của con người sống trong xã hội hiện đại. Vì vậy, trẻ cần biết một số cử chỉ tối thiểu như khạc nhổ bừa bãi, tiểu tiện không đúng chỗ, gây ồn ào nơi công cộng, xếp hàng chờ đến lượt, chấp hành luật giao thông,… Để rèn luyện cho bé những hành vi văn minh, bạn nên quan sát phản ứng của anh ta khi đối mặt với các tình huống cụ thể trong một thời gian. Từ đó, bạn sẽ có những giải thích và hướng dẫn kịp thời cho bé.
Dạy con cách thể hiện lòng biết ơn: Bạn cần dạy con bài học biết ơn và trân trọng những gì mình đang có dù đó không phải là món đồ mới nhất, giá trị nhất. Bạn có thể bắt đầu bằng những câu chuyện đơn giản như cho bé thấy mình may mắn như thế nào khi có áo ấm vào mùa đông, có đồ chơi, có ông bà chăm sóc hàng ngày. Hãy dạy con cách bày tỏ lòng biết ơn ngay từ khi còn nhỏ để con biết trân trọng những gì mình đang có khi lớn lên.
Học và chơi theo lịch trình: Thói quen sắp xếp công việc theo trình tự có thể nâng cao tính tự giác và hiệu quả học tập, làm việc của bé. Nhưng việc học đúng giờ của con bạn thực sự rất khó khăn vì bé chỉ thích nghịch ngợm hơn là học. Cách tốt nhất để trẻ loại bỏ dần thói quen xấu này là bạn chủ động nhắc nhở trẻ những việc cần làm với một khoảng thời gian quy định; ví dụ: “5 phút nữa, bạn cần đi học”, “Xem TV 10 phút nữa rồi đi ngủ! “Điều này giúp con bạn có một khoảng thời gian nhất định để chuẩn bị tâm lý.
Trẻ 6 tuổi nên biết cách quản lý chi tiêu cá nhân: Nếu bạn dạy trẻ cách quản lý chi tiêu cá nhân ngay từ nhỏ, trẻ sẽ biết cách tự lập về tài chính khi trưởng thành. Bạn cần có phương pháp giáo dục và phân tích tốt để anh ấy tiết kiệm và sử dụng tiền một cách khôn ngoan.
Dạy con cách phòng tránh bị xâm hại: Kỹ năng sống dạy con 6 tuổi cũng cần bao gồm dạy con cách tự bảo vệ mình và phát hiện kẻ xấu. Bạn cần dạy anh ta Quy tắc mặc đồ lót; bất cứ ai chạm vào cơ thể của mình trong khu vực đồ lót là một người xấu. Khi đó, bé cần biết để thoát ra ngoài và báo cho bố mẹ. Ngoài ra, bạn cần tin tưởng con mình.
4. Tuổi từ 8 đến 9
Nhiều bậc cha mẹ làm mọi thứ vì con cái thay vì để chúng tự bảo vệ mình. Điều này ảnh hưởng xấu đến con cái của họ. Dưới đây là những kỹ năng sống cần dạy cho trẻ 8 – 9 tuổi của bạn.
- Giặt quần áo: Có quá nhiều bạn trẻ học đại học vẫn chưa biết giặt quần áo. Đừng để con bạn là một trong số chúng. Bạn có thể bắt đầu dạy kỹ năng giặt là khi bé 8-9 tuổi. Nếu có máy giặt, hãy đặt một chiếc ghế gần đó và hướng dẫn quy trình, bao gồm cách đo, thêm bột giặt, chọn cài đặt và khởi động máy.
Dạy con về tiền bạc: Bạn có thể yêu cầu con liệt kê những món đồ mà con đã mua bằng tiền được cho và sau đó tính tổng chi phí. Sau đó, bạn khuyên bạn nên sử dụng số tiền còn lại làm tiền tiết kiệm. Ngoài ra, bạn nên yêu cầu anh ấy lập danh sách những thứ anh ấy muốn mua và giải thích cho anh ấy hiểu rằng anh ấy chỉ có thể mua chúng khi đã tiết kiệm đủ tiền. Bằng cách này, bạn sẽ cung cấp cho anh ấy sự hiểu biết về tiền, cách tiết kiệm tiền và cách để không lãng phí tiền.
Dạy con nấu những món đơn giản: Bạn có thể dạy con sống tự lập bằng cách hướng dẫn con tự nấu ăn. Nếu ngay từ nhỏ anh ấy đã biết nấu những món ăn đơn giản; Khi lớn lên, anh ấy sẽ có thể nấu những bữa ăn hàng ngày mà không cần cha mẹ bên cạnh. Điều quan trọng là ngoài kỹ năng nấu nướng, bạn cần dạy bé cách sử dụng các vật dụng nhà bếp và tránh các vật sắc nhọn.
5. Tuổi từ 10 đến 13
Trong giai đoạn này, bạn cần biết những kỹ năng cần thiết để hỗ trợ trẻ học hỏi và phát huy tối đa khả năng của mình.
- Đọc bản đồ: Sắp tới, con bạn có thể tự mình rong ruổi trên đường phố. Do đó, hãy dạy anh ta cách sử dụng các công cụ điều hướng và cách đọc bản đồ. Trước 13 tuổi, anh ta sẽ có thể nhớ chỉ đường, đọc các ký hiệu trên bản đồ và tự định hướng. Có rất nhiều tài nguyên trên internet để giúp việc đọc bản đồ trở nên thú vị hơn.
Kiểm soát cảm xúc: Không chỉ thanh thiếu niên mà nhiều người lớn cũng thiếu khả năng chấp nhận và kiểm soát cảm xúc, chẳng hạn như tức giận, căng thẳng và lo lắng. Các kỹ năng điều chỉnh cảm xúc bao gồm khả năng xác định cảm xúc, hiểu tình huống, quản lý cảm xúc và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết. Nhận thức được rằng cảm thấy buồn không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối và cảm xúc có thể giúp ích khi giải quyết các tình huống sẽ giúp con bạn rất nhiều trong cuộc sống sau này.
Khả năng phản xạ: Khả năng phản xạ của trẻ không chỉ thể hiện qua các hoạt động thể chất mà còn thể hiện qua các trò chơi tương tác. Để rèn luyện khả năng phản xạ cho cháu, bạn nên cho cháu chơi nhiều hoạt động thể chất và tạo cơ hội cho cháu xử lý tình huống khi bất ngờ gặp chướng ngại vật khi di chuyển, giúp hạn chế chấn thương sau này.
6. Tuổi từ 14 đến 18
Đứa trẻ 14 tuổi của bạn lẽ ra đã thành thạo tất cả các kỹ năng sống trên. Trên hết, anh ta phải có khả năng:
- Làm những công việc dọn dẹp phức tạp hơn, chẳng hạn như xả nước sau khi đi vệ sinh, khơi thông cống rãnh, lau chùi bếp, v.v.
Đổ đầy ô tô và thêm không khí vào lốp và thay chúng
Phỏng vấn nhận việc.
Tạo lịch
Tuổi 18 có lẽ là tuổi đẹp nhất của cuộc đời, là biểu tượng của sức mạnh và nhiệt huyết với bao ước mơ hoài bão và con đường dài phía trước. Vậy bạn đã chuẩn bị những gì cho con trước ngưỡng cửa cuộc đời?
- Có thể nói chuyện với người lạ một cách dễ dàng và tự tin: Người lạ ở đây không phải là bất kỳ ai anh ta gặp trên đường mà là nhân viên ngân hàng, nhân viên văn phòng, cảnh sát, thợ sửa chữa, v.v.
Cách bày tỏ sự bất bình: Hãy dạy con biết cách bày tỏ sự không hài lòng trước những điều sai trái một cách đúng đắn. Và điều quan trọng là bạn nên dạy anh ấy bày tỏ ý kiến của mình một cách hiệu quả để bạn có thể cải thiện các tình huống chứ không chỉ là ‘Tôi chỉ đang nói thôi’.
Con bạn cần có đủ các kỹ năng sống cần thiết để tìm việc, dù chỉ là công việc bán thời gian: Con bạn phải biết cách bắt đầu, cách viết sơ yếu lý lịch, cách nộp đơn xin việc và cách trả lời phỏng vấn. câu hỏi?
Hướng dẫn con bạn cách chọn trang phục phù hợp: Mặc dù việc mặc quần jean rách và đi dép lê là phù hợp cho công việc trông trẻ, nhưng cách ăn mặc như vậy có thể không phù hợp cho việc hành nghề luật sư vào mùa hè tại một công ty luật.
Biết các kỹ năng sinh tồn cơ bản: Biết bơi, học cách sơ cứu, xử lý trong trường hợp khẩn cấp như hỏa hoạn.
Biết cách trả lại đơn đặt hàng nếu có vấn đề gì xảy ra, cho dù đó là món ăn của nhà hàng hay đơn đặt hàng trực tuyến. Sẽ không ai nổi giận với anh ta. Và nếu họ làm vậy, đó là vấn đề của họ, không phải của anh ấy. Anh ta có quyền đối với những gì bạn phải trả.
Kỹ năng di chuyển bằng phương tiện công cộng: Con bạn có thể sử dụng Thiết bị Định vị Toàn cầu (GPS) để điều hướng khi lái xe hoặc đi bộ đường dài. Mặt khác, anh ta cần biết cách sử dụng các phương tiện giao thông công cộng.
Biết cách tìm kiếm thông tin trên Internet một cách nhanh chóng. Snapchat và Tumblr không giúp ích gì khi con bạn gặp sự cố trên đường. Biết cách tra cứu thông tin cần thiết trên Internet không chỉ là kỹ năng làm bài ở trường mà nó còn là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà con bạn cần có trong thời đại kỹ thuật số này.
Có trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ. Không phải lúc nào bạn cũng có mặt để nhắc nhở anh ấy. Sếp hoặc giáo sư có thể muốn anh ta thành công nhưng họ sẽ không bao giờ đầu tư vào tương lai của anh ta như cách bạn làm. Con bạn phải có trách nhiệm với chính mình.
Trên đây là những kỹ năng sống cơ bản để dạy bé từ 2 đến 18 tuổi mà các bậc cha mẹ cần biết. Hãy dành cho bé những điều tuyệt vời nhất trong cuộc sống của bé! Để đọc các bài viết hữu ích và thông tin khác trên trang web của chúng tôi, hãy truy cập Trang web chính của chúng tôi để đọc thêm.
